In april 1991 hebben vijf jonge Limburgse architecten de vzw opgericht. Met een tentoonstelling, architectuurpromenade en publicatie lieten ze een breed publiek kennismaken met hedendaagse architectuur in Limburg. “De tentoonstelling was bedoeld als een ‘architectuurwijzer’: ze wijst de bezoeker architectuur aan en poogt hem op het gebied van architectuur wijzer te maken” (inleiding in publicatie AW door voorzitter Luc Vanmuysen, 1992).

In 2002 wordt de werking na jaren van stilte terug opgepikt, wanneer het Vlaams Architectuurinstituut Architectuurwijzer uitnodigt om de Dag van de Architectuur te organiseren in Limburg.

Sinds 2006 krijgt Architectuurwijzer ondersteuning via het kunstendecreet. Deze steun van de Vlaamse overheid vormt een krachtige duw in de rug van de organisatie. AW krijgt sindsdien ook structurele steun van steden en gemeenten, van de provincie en van vele private partners uit de bouwsector. Zo slagen we erin om voortaan een uitgebreid jaarprogramma te organiseren.

Het boek ‘LAP! Limburgse Architectuur Proeven‘ geeft in 2008 een breed beeld van wat er de voorgaande 10 jaar gerealiseerd is aan hedendaagse architectuur in Limburg. Van dan af aan houdt Architectuurwijzer de ogen ook open voor wat er zich buiten de provinciegrenzen afspeelt: in Vlaanderen, de Euregio Maas-Rijn, Europa, de wereld…

Ook in 2010 en in 2011 presenteert AW telkens een gevarieerd jaarprogramma, met in 2011 onze eerste meerdaagse buitenlandse architectuurreis, naar Lausanne, in samenwerking met onze bouwpartners.

Met de architectuurdocumentaire ‘De meester en het vak‘ (2012) brengt AW de naoorlogse architectuur van de Limburgse architect Dolf Nivelle in beeld. Nivelle is niet alleen van betekenis als bouwmeester: zijn invloed als leermeester is minstens even groot.

Met de opening van het cultuurcentrum Genk in C-mine krijgt AW er een belangrijke culturele partner bij. Najaar 2012 organiseert Architectuurwijzer er de eerste Staten-Generaal van de Limburgse architectuur. AW buigt zich over de vraag of een Provinciaal Bouwmeester zou kunnen bijdragen tot Limburg als Sterk Merk. De Staten-Generaal krijgt een vervolg in 2013 en 2014. In 2013 ligt, met het thema ‘Stad Limburg‘ de focus op de Limburgse leefomgeving. In 2014 onderzoekt Architectuurwijzer de Limburgse ruimteregie.

In 2014 organiseert Architectuurwijzer de tentoonstelling ‘Nieuwe Nuchterheid‘, die een nieuwe trend laat zien in de architectuur. Met grote precisie slagen de architecten erin om alledaagse, erg herkenbare elementen uit onze bebouwde omgeving te integreren in hun ontwerpen.

In 2015 versterkt Architectuurwijzer zijn rol van denktank voor stedelijkheid en richt een (symbolisch) provinciaal bouwmeesterschap met een cultureel mandaat op. Om hier inhoud aan te geven, is de website van AW in 2016 omgebouwd tot een discussieplatform voor ruimtelijke kwesties in Stad Limburg. Doel is, ook hier weer, om bruggen te slaan tussen cultuur, ontwerppraktijk, het middenveld en de diverse administraties en beleidsniveaus.

De thematische insteek van Stad Limburg verschuift meer en meer naar het ‘wonen’. Het cliché wil dat ‘iedereen woont’. ‘Wonen’ verbindt diverse actoren én thema’s (zoals erfgoed, duurzaamheid, economie). ‘Wonen’ brengt mensen en issues samen en verdiept de inhoudelijke lijn van AW.

In 2017 plaatst AW met het thema ‘dichter wonen/collectief bouwen‘ het collectief opdrachtgeverschap op de agenda. Dit thema is niet zomaar gekozen, maar vormt een dringend pleidooi om bewuster om te gaan met de ruimte waarin we leven. En dat op een manier die betaalbaar is. Met 10.000 bezoekers kent de tentoonstelling ‘AT HOME / Building and Living in Communities‘ een enorm succes.

In 2018–2019 werkt Architectuurwijzer heel gericht rond collectief bouwen en wonen in Vlaanderen. De focus ligt niet enkel op de architectuur, maar ook op het ‘leven’ in de collectieve woonprojecten. Het onderzoek dat AW gedurende 2 jaar voert, vormt de basis voor de tentoonstelling ‘Housing Apart Together‘, die eind 2019 in Genk loopt, begin 2020 naar Gent verhuist, in 2021 naar Antwerpen en in 2022 Rotterdam.

Vanaf 2019 start AW met een nieuw reflectiespoor rond coöperatief wonen. Als nieuwe opdrachtgever met een lange termijnvisie op architectuur en duurzaamheid, kan de wooncoöperatie een belangrijke shift in de woonarchitectuur betekenen.

In 2020 stelt de lockdown iedereen voor ongewone uitdagingen. Organisatorisch heeft AW zich aangepast met digitale oplossingen zoals een podcast en een online videocampagne. De coronacrisis stelt maatschappelijke geplogenheden in vraag, denk bijvoorbeeld aan de grote seniorenvoorzieningen die het hard te verduren krijgen. AW reikt alternatieven aan door verschillende kleinschalige woonprojecten in de kijker te zetten.

In datzelfde jaar plaatst AW met ‘ruimtelijke kwaliteit en goed opdrachtgeverschap’ een nieuw thema op de agenda. Zo willen we bijdragen aan een hogere architecturale kwaliteit van diverse publieke bouw- en infrastructuurprojecten in Limburg.

Binnen de werking rond coöperatief wonen zetten we in 2021 een belangrijke stap vooruit met de lancering van het digitale platform cooperatiefwonen.be, in een intensieve samenwerking met Cera. We staan ook mee aan de start van een eerste coöperatief woonproject in Knokke-Heist.

In 2022 sluit AW een partnerschap af met het cultuurcentrum van Hasselt (CCHA), dat de kleine foyer ter beschikking stelt als exporuimte architectuur. De eerste expo die AW er presenteert belicht het gebouw zelf, dat net zijn vijftigste verjaardag viert. ‘CCHA omkaderd’ laat bezoekers op een verfrissende manier naar dit modern erfgoed kijken en illustreert tegelijk het belang van goed opdrachtgeverschap.

Intussen blijven we ook actief rond het thema wonen. Zo lanceren we – samen met enkele partners – de nieuwe website innovatiefwonen.be, waartoe we een tiental Vlaamse referentieprojecten bestudeerden.

In 2023 start AW een publiek erfgoedtraject op met stad Hasselt, steunend op twee pijlers: kennisopbouw met een expertengroep en gemeenschapsvorming rond erfgoed. Binnen dit traject kadert ook de tweede expo die we in het CCHA organiseren: ‘Hasselt Hertekend, een stad in evolutie sinds 1839’. Nog rond erfgoed, maar dan in partnerschap met de provincie, begeleidt AW een traject rond de Limburgse mijncités. Intussen ligt de focus in Genk op stadsvernieuwing; op vraag van de stad verzorgt AW het randprogramma van de expo ‘Genk is mensenwerk‘.