Op zoek naar de ambities van het collectief bouwen en wonen
We moeten bewust omgaan met de ruimte waarin we wonen en leven. Daarom doet Architectuurwijzer diepgaand onderzoek naar ruimtegerelateerde kwesties die bijdragen aan een vernieuwende architectuur-, bouw- en wooncultuur. In 2018-19 gaan we daarvoor op zoek naar de uitdagingen en ambities van het collectief bouwen en wonen, en dat op een manier die betaalbaar is. 2018 stond in het teken van kennisopbouw, kennisdelen en het opzetten van nieuwe inhoudelijke samenwerkingsverbanden.
Naast dit hoofdthema blijft AW ook aandacht houden voor de architectuurpraktijk in het algemeen. We bieden een platform aan lokale architecten. Ook de zorg voor ons modern erfgoed is een continue missie.
Kennisopbouw en kennisdeling
In 2018 organiseerde AW een 20-tal publieks- en netwerkmomenten, opgeteld goed voor ruim 1.500 bezoekers. De activiteiten die AW organiseert, zijn momenten van reflectie én kennisdeling. Door experten aan het woord te laten zorgen we voor kennisopbouw. En we maken dit toegankelijk voor het publiek. Elk jaar nodigen we een internationaal gerenommeerd architectenbureau uit voor een lezing in C-mine cultuurcentrum Genk, dit jaar was dat het Zwitserse EM2N. Zij gaven hun visie op collectief wonen en gaven inzicht in hun rijk architecturaal oeuvre.
Met 56 architecten en bouwprofessionals reisden we naar de meest leefbare stad ter wereld: Wenen. We bestudeerden er 100 jaar Weense woningbouw van Karl-Marx-Hof – een stedelijk cohousing-project avant la lettre – tot de recente ontwikkelingen in het stadsvernieuwingsproject van Nordbahnhof.
Dankzij STAM Gent konden we de tentoonstelling AT HOME een tweede keer presenteren in Vlaanderen. Op het vlak van collectieve en coöperatieve woningbouw is stad Gent één van de pioniers in Vlaanderen en dus, na C-mine cultuurcentrum in Genk, de perfecte gaststad voor deze tentoonstelling van DAM Frankfurt. Met de expo hebben we bijna 10.000 bezoekers kunnen inspireren met kwalitatieve buitenlandse collectieve referentieprojecten.
Architectuur-cultuur mag geen goed zijn van enkelen, het behoort iedereen toe. Communicatie over wat architectuur is en wat ruimtelijkheid betekent, is essentieel om die brede betrokkenheid te creëren. We willen een ruim publiek aanzetten tot reflectie en visievorming.
Dit doen we bijvoorbeeld via onze website, met o.a. een uitgebreide databank rond collectief wonen. Wekelijks publiceren we een inspirerende blog of projectfiche. De programma’s van de architectuurreizen en andere publicaties kunnen via de website geraadpleegd worden. En er is het AW-videokanaal, met ondertussen meer dan 60 opnames van lezingen, debatten en andere publieksmomenten. Alles is door iedereen eenvoudig en gratis raadpleegbaar. De AW-nieuwsbrief telt 1.800 abonnees en ook op sociale mediakanalen van AW stijgt het aantal volgers. Het brede publiek bereikt AW via grote publieksmomenten zoals Open Monumentendag.
AW merkt meer en meer belangstelling voor het collectief wonen bij diverse groepen van lokale en hogere besturen, architecten, projectontwikkelaars, sociale huisvestingsmaatschappijen, tot en met bewoners. Vanuit de opgebouwde expertise wordt AW regelmatig als expert gevraagd voor workshops en lezingen. Ook de persaandacht voor het thema groeit, zowel in gespecialiseerde pers als op VRT.
Samenwerkingsverbanden
AW hecht veel belang aan samenwerking en gelooft in het versterkende effect ervan. In 2018 hebben we niet alleen onze bestaande partnerships bevestigd en verdiept, er zijn ook interessante nieuwe samenwerkingsverbanden opgestart.
Overheidsinstanties op verschillende niveaus en domeinen ondersteunen de werking van AW: Vlaanderen, provincie Limburg, stad Genk, stad Hasselt, … Vanuit de beleidsdoelstellingen van deze overheden groeien de onderzoeksthema’s van AW. Op aangeven van de provincie werd in 2018 het onderzoek rond collectiviteit uitgebreid naar de sociale huisvesting.
AW is geworteld in Limburg en maakt voor haar publieksmomenten gebruik van het architecturaal hoogstaande kader van C-mine cultuurcentrum Genk. Door de in 2018 opgezette samenwerking met STAM Gent bereiken we nu ook het westelijk deel van Vlaanderen. De banden met de nieuwe vzw Z33 worden aangehaald, en dit zowel artistiek als organisatorisch.
De samenwerking met de academische architectuurwereld groeit. Met UHasselt faculteit Architectuur en Kunst is er een permanente uitwisseling van onderzoek en kennis. Ook met de architectuur-cultuursector (Team Vlaams Bouwmeester, VAi, A+, Architectura, Stad en Architectuur, ….) gebeurt er regelmatig kennisuitwisseling. AW werkte mee aan het sectormoment van het Platform ArchitectuurCultuur (PAC), waar thema’s als de veranderende praktijk, kritiek, de kracht van verbeelding, internationalisering, de ontwikkeling van de discipline en publiekswerking uitgediept werden.
De publieksmomenten van AW zijn interessante netwerkmomenten voor de bouwprofessionals. Met hen worden sponsorships afgesloten.
Nieuwe tentoonstelling
Ondanks de kleine structuur van AW zien we op een jaar tijd een hele evolutie gebeuren rond het thema collectief bouwen en wonen. Op dit elan zullen we verder werken.
Het resultaat presenteren we najaar 2019 in een tentoonstelling in C-mine cultuurcentrum Genk. De tentoonstelling moet tonen wat collectiviteit in het wonen kan betekenen en wat de meerwaarde is voor de bewoners. De focus ligt op Vlaanderen, maar de getoonde projecten zijn internationaal van betekenis. In 2020 reist de tentoonstelling verder naar STAM Gent.
20/12/2018
2 Reacties
Uw reactie
Beste wensen aan het hele team en hartelijk dank voor de organisatie van de boeiende architectuurtrip naar Wenen.
Regelmatig stuur ik een mail van jullie door naar onze GECOROvoorzitter in de hoop dat onze gemeente Affligem mee geïnspireerd zou raken en dat die onze dienst RO mee kan aansturen in de richting van meergezinsparkvilla’s met ruimte voor collectieve activiteiten én voor groen. De verappartementisering van onze voortuin van het Pajottenland, zoals we onszelf plegen te noemen, maakt dat er straks niet veel tuin meer over is…Verdichting nastreven zonder de restruimtes aan te snijden, is nochtans mogelijk en er zijn hier wel degelijk opportuniteiten maar ze laten hier (bijna) alle initiatief aan privé investeerders, zoals – helaas- op vele plaatsen in ons Vlaamse land. De N9 begint hier dan ook stilaan de allures te krijgen van onze beruchte Atlantic Wall.
Een andere suggestie om méér Vlaams architectuur- (& ander)volk over de vloer te krijgen naar jullie interessante lezingen en ook om een intensievere uitwisseling van jullie kennisplatform praktisch haalbaarder te maken voor confraters uit het verre westen; zouden de lezingen (af en toe) niet kunnen verschoven worden naar vrijdag? Het hoeft dan ook niet perse ’s avonds. In de week is een avondlijke rit richting Hasselt of Genk niet haalbaar. Met het openbaar vervoer geraak je sowieso niet terug.
Limburg betekent voor vele Vlamingen altijd een beetje vakantiegevoel en waarom niet die troeven uitspelen? Had ik in de buurt gewoond, ik had zeer weinig lezingen gemist. Nu heb ik ze allemaal moeten laten passeren. Op vrijdagavond zou ik gewoon ergens gaan logeren. Verkiezen we toch huiswaarts te keren, dan maakt het veel minder uit hoe laat het is geworden. Ook de ambtenaren die onze stedelijke diensten leiden, zouden de kans moeten krijgen om doordrongen te raken van de boodschap die jullie kennisplatform tracht te verspreiden. Zij vormen de eerste barriere in het hindernissenparcours van de architect (na de bouwheer) Misschien moeten jullie ook bij elke administratieve bestuurlijke eenheid met een eigen dienst RO de uitnodigingen verspreiden. Zelf heb ik in onze Gecoro gevraagd of het niet mogelijk was het personeel bij wijze van opleiding af en toe een lezing te laten volgen. Enkele andere gecoroleden reageerden alvast enthousiast, dus de geesten zijn wel aan het rijpen…Activiteiten verhuizen naar Antwerpen, Brussel of Gent ( al gebeurt dat nu af en toe) gaat geen soelaas bieden want ook daarheen kan je met het openbaar vervoer geraken maar helaas nooit tijdig terug, met de wagen geraak je er ook nooit op tijd wegens de verkeersinfarcten.
Zien jullie dit organisatorisch écht niet zitten, is er dan geen mogelijkheid om de lezingen te streamen?
KUL doet dat op maandagavond met zijn lezingen voor de eenentwintigste eeuw? Daar is zelfs met het publiek in de aula in Kortrijk of Brugge wisselwerking mogelijk gemaakt. Misschien doen jullie dat al met de andere architectuuropleidingscentra?
Mijn excuses om mijn gedachten zo de vrije loop te laten, ik wil hier alleen maar mijn appreciatie uitdrukken voor het vele puike werk dat jullie verrichten en de hunker dat deze kennis heel Vlaanderen mag inspireren. Het is daarbij héél goed regelmatig voorbeelden van over de grens onder de aandacht te brengen. Doe zo verder!!!
Dankjewel Anna, voor je feedback en voor je appreciatie! Fijn om te merken dat het thema collectief bouwen/wonen leeft. Voor de planning van onze lezingen houden we met verschillende elementen rekening. We zijn er ons van bewust dat de verplaatsingen niet voor iedereen evident zijn. Voor de lezingen die je gemist hebt verwijzen we je graag naar ons videokanaal. Je kan in de tekst hierboven op de link klikken.
Hartelijke groeten, Lieve