Iedereen is overtuigd dat we moeten openstaan voor nieuwe woonmodellen. Na het collectief wonen, zet Architectuurwijzer zijn zoektocht naar nieuwe woonmodellen verder door zich nu te focussen op het coöperatief wonen. Een architecturaal-artistieke verkenning van het coöperatief model wordt mogelijk dankzij de steun van diverse partners van AW, met in het bijzonder ons recent vernieuwde partnerschap met Cera voor de periode 2020-2022.
In de meest pure versie van een wooncoöperatie gaat het over bewoners die zich verenigen om hun woonwens samen waar te maken. Zij verwerven een aandeel binnen de wooncoöperatie, worden zo mee eigenaar van de coöperatieve vennootschap en krijgen in ruil een woonrecht. Met de aandelen (en leningen) wordt de coöperatieve vennootschap eigenaar van het volledige gebouw, zowel van de woningen als van de gemeenschappelijke delen. De coöperant heeft een gebruiksrecht op de ‘stenen’, wat zich vaak vertaalt in een huurcontract, maar hij is nooit eigenaar van zijn eigen woning.
Coöperatief wonen kan leiden tot betaalbaar wonen én ook tot kwaliteit, woonmobiliteit en flexibiliteit. Tevens kennen de wooncoöperaties een grote variatie: van individuele klassieke woningtypes tot cohousing en woongemeenschappen. Die lessen hebben we geleerd tijdens onze studiereizen naar Wenen en Zürich.
In Vlaanderen zijn wooncoöperaties voorlopig nog schaars. In de afgelopen jaren zijn er enkele opgericht – zoals wooncoop, Oak Tree Projects, Collectief Goed, De Okelaar, … – maar er is nog veel groeimarge. In de komende jaren willen Architectuurwijzer en Cera ook andere mogelijkheden voor het coöperatief wonen verkennen. Het lijkt ons immers een ideaal model om grote historische sites te herbestemmen naar wonen én om kleinschalige woonvormen met ruimte voor zorg te realiseren. Tevens geloven we sterk dat een coöperatief beheer van het wonen een mogelijk antwoord vormt op de versnippering van eigendommen, percelen en woningen.
In een recente publicatie ‘Coöperatief Wonen in Vlaanderen’ heeft Cera reeds eerste inzichten verzameld, in samenwerking met Endeavour, Miss Miyagi en Architectuurwijzer. Ook in het webinar ‘Wooncoöperatie, een model tussen huren en kopen. Een model van betaalbaar wonen?’ delen Peggy Totté (Architectuurwijzer), Lieve Jacobs (Cera) en Jan Denoo (Endeavour) hun expertise in de wooncoöperaties met een breed publiek:
In verder onderzoek, artikels, lezingen, … willen we deze inzichten aanvullen en verrijken. Onze blogs belichten verschillende aspecten van het coöperatief wonen:
- Evolutie qua opdrachtgeverschap: van cohousing naar coöperatie
- Gezocht: lefgozers voor wooncoöperaties
- Huren weggegooid geld? Niet als je bij jezelf huurt
- Wooncoöperatie als game changer (met linken naar opnames van verschillende lezingen)
- …
Cera en Architectuurwijzer presenteren alle beschikbare info via cooperatiefwonen.be, de eerste website rond coöperatief wonen in Vlaanderen. Hiermee bieden we een platform waar alle ontwerpers, overheden, bouwprofessionals, bewoners en andere geïnteresseerden informatie kunnen vinden over de wooncoöperatie.
Innovatief / coöperatief wonen op tournee
Vanuit onze werking rond innovatief en coöperatief wonen, wordt Architectuurwijzer regelmatig gevraagd voor workshops en lezingen. Wil jij of je organisatie meer info? Contacteer dan peggy@architectuurwijzer.be.
- Lezing over coöperatief wonen op de opleiding Urban Renewal bij PUC – KU Leuven Continue, Brussel – 26/09/2024
- Sessie over coöperatief wonen en CLT op VRP-congres ‘Wonen uit de marge – terugblik’, Antwerpen – 23/06/2023
- Sessie ‘Coöperaties als antwoord op maatschappelijke uitdagingen‘ op de Cera-partnerdag, Leuven – 02/06/2022
- Lezing Collectief & coöperatief wonen, in het kader van lezingenreeks ‘Anders bekeken‘, Oudergem – 21/05/2022
- ‘Rol van lokale besturen in wooncoöperaties’, met boekvoorstelling Operatie Wooncoöperatie, georganiseerd door Cera, AW & provincie Vlaams-Brabant – 20/05/2022
- Lezing ‘Innovatieve woonvormen‘, VOKA Congres Hasselt – 19/05/2022
- Lezing ‘Groepswonen senioren – Gent‘ op kick off leertraject Innovatieve woonvormen, Destelbergen – 03/05/2022
- ‘Dagelijkse praktijk van wooncooperatie’, met boekvoorstelling Operatie Wooncoöperatie, georganiseerd door Cera, AW & provincie Antwerpen – 02/05/2022
- Debat ‘Woonvraagstuk‘, georganiseerd door Archipel, STAM & sogent – 21/04/2022
- Werksessie ‘Coöperatief wonen’, georganiseerd door de woonacademie van Provincie Limburg, Confederatie Bouw Limburg, Cera & AW – Hasselt – 01/04/22
- Studieavond ‘Collectieve initiatieven voor betaalbaar wonen’, Postuniversitair Centrum KULeuven – 21/03/2022
- Gastcollege collectieve woonvormen, Thomas More Mechelen – Opleiding toegepaste architectuur – 24/02/2022
- Sessies ‘Al je vragen over cooperatief wonen beantwoord‘ & ‘Erfgoed als kans voor nieuwe woonvormen‘ op VVSG Woondag – 25/10/2021
- Lezing ‘Mindshift in wonen en vastgoed’ op Durabrik klimaatevent, Gent – 18/10/2021
- Lezing ‘Living together’ (Peggy Totté & Ruth Soenen), Festival van de Architectuur, Oostende – 15/10/2021
- Lezing over collectief/coöperatief wonen in Vlaanderen, tijdens BK Talk ‘Building together! Concepts and tools for shared futures’, TU Delft – 7/10/2021 (Bekijk de opnames via YouTube, vanaf 1u14.)
- Presentatie over de wooncoöperatie op de Woonraad van Brugge – 21/04/2021
- Webinar ‘Wonen na Corona’ – workshop ‘Een nieuw elan voor de nieuwe wooninitiatieven na corona?’, georganiseerd door Steunpunt Wonen – 25/02/2021
- Verdiepende werksessie ‘Wooncoöperatie: een model tussen huren en kopen, een model van betaalbaar wonen?’, georganiseerd door de woonacademie van Provincie Limburg en Confederatie Bouw Limburg – 05/02/21
- Webinar ‘Coöperatief wonen: een antwoord op de wooncrisis‘, met Oikos, Cera & Architectuurwijzer – 08/12/2020
- Webinar ‘Wooncoöperatie, een model tussen huren en kopen. Een model van betaalbaar wonen?’, georganiseerd door de woonacademie van Provincie Limburg, Confederatie Bouw Limburg en Cera – 03/07/20
Coöperatief wonen in de pers
- ‘Zijn wooncoöperaties de oplossing voor betaalbaar wonen?’, opiniestuk door Peggy Totté, Knack, 15/7/2024
- Artikel ‘Innovatieve woonvormen‘, Ruimte #52 februari 2022 (VRP)
- Artikel ‘Steden en gemeenten jagen coöperatieve woonprojecten aan‘, Lokaal oktober 2021 (VVSG)
- Interview ‘Samenhuizen, twee keer anders‘ 27/05/2021, Triodos magazine
- ‘Huren weggegooid geld? Niet als je bij jezelf huurt‘, opiniestuk door Lieve Jacobs & Peggy Totté, De Standaard, 28/01/2021 (zie ook blog)
- ‘Gezocht: lefgozers voor wooncoöperaties‘, Lieve Jacobs & Peggy Totté, Oikos 96, 4/2020 Wonen (korte versie zie blog)
- ‘Coöperatieve en vernieuwende woonvormen in Zürich‘, Peggy Totté, A+ 280 – 2019
- ‘Betaalbaarheid in coöperatieve woningbouw‘, Peggy Totté, Ruimte 37 – 2018
Foto Greencity, Zürich © Peggy Totté
