Een belangrijke publieke opdrachtgever in de provincie Limburg is het provinciebestuur zelf. Met de restauratie en herwaardering van het Hasseltse Begijnhof stellen zij graag een goed voorbeeld. Anno 2016 ging de provincie op zoek naar een nieuwe functie voor het begijnhof en sloot zij een samenwerkingsakkoord met de stad Hasselt en de UHasselt. Het voorstel van de UHasselt om haar faculteit Architectuur onder te brengen in de begijnhofhuisjes werd hiermee bekrachtigd. Tegelijk was de basis gelegd om samen via een open oproepprocedure van de Vlaamse Bouwmeester op zoek te gaan naar een architect voor de herwaardering van de volledige begijnhofsite, bestaande uit de huisjes, de kerkruïne, het binnenplein en het poortgebouw.
Op basis van hun sterke wedstrijdontwerp werden Bovenbouw Architectuur en David Kohn Architects (London) geselecteerd als laureaat. Zij stellen voor om de begijnhoftuin centraal te stellen als een plek waar mensen kunnen samenkomen zonder dat de rust verloren gaat. Een nieuw centraal pad, dat afbuigt naar een nieuwe opening in de muur aan de Witte Nonnenstraat, zorgt voor een boeiende passage en stelt de aanwezige kerkruïne niet langer centraal. Ondanks de bijkomende (subtiele) opening in de gesloten begijnhofmuur blijft het gevoel van binnen en buiten ook sterk behouden. Het centrale grastapijt wordt ontworpen als een groene rustplek in de stenige stad voor zowel studenten, bewoners als bezoekers. Maar een tuin is geen tuin zonder water. De vloer van de kerkruïne wordt voorzien van een ‘verdwijnvijver’ die de verdwenen helft van de kerk weerspiegelt, maar ook kan drooggelegd worden. Zo ontstaat er een verharde ontmoetingsplaats waar ook grotere evenementen kunnen doorgaan.
Een ander opvallend element in het ontwerp vormt de 26 meter hoge panoramische toren vanwaar bezoekers een mooi uitzicht krijgen over de stad. Waar vroeger de Begijnhofkerk deel uitmaakte van de skyline van Hasselt, zal de nieuwe toren deze plaats voortaan innemen.
Wat betreft de begijnhofhuisjes, stellen de architecten vast dat de oorspronkelijke structuur en fijngevoeligheid verloren is gegaan door een opeenvolging van verbouwingen doorheen de jaren. Daarom willen zij de oorspronkelijke scheimuren herstellen, maar behouden zij tegelijk de huidige verbindingen tussen de huizen (met verborgen deuren) in functie van een optimaal gebruik van de ruimtes. Met enkele nieuwe grote interieurelementen maken Bovenbouw & Kohn binnen deze huisjes het onderscheid tussen studio’s, werkplaatsen, een bibliotheek en een auditorium. Om de sociale controle te herstellen op het begijnhof, en met een knipoog naar de oorspronkelijke woonfunctie, voegen ze tevens enkele verblijfsplekken voor gastdocenten en andere residenten aan het programma toe.
In aanvulling op dit veelbelovende herbestemmingsproject van de provincie Limburg, vertelt gedeputeerde Igor Philtjens in bijgevoegde video hoe de provincie voor elk nieuw publiek project streeft naar architecturale kwaliteit en integratie in het landschap. Als gedeputeerde van Toerisme, Erfgoed en Provinciale Domeinen is hij verantwoordelijk voor diverse bouw- en infrastructuurprojecten in de provinciale domeinen en is hij er tegelijk van overtuigd dat goede architectuur niet noodzakelijk duurder hoeft te zijn.
Dit is één van de video’s binnen het traject ‘Ruimtelijke kwaliteit in Limburg‘, waarin AW het woord geeft aan verschillende lokale besturen, stakeholders, architecten, …
30/11/2020
Renders & plan Bovenbouw Architectuur / David Kohn Architects
