Twee jaar (2008-2009) lang lag de Euregio Maas-Rijn onder de (kritische) loep van Architectuur-wijzer en gastcurator Wim van de Bergh. Het resultaat van hun samenwerking werd gebundeld in dit cahier. Architectuurwijzer is ervan overtuigd dat de Euregio Maas-Rijn als aanleiding zinvol is om het op een inhoudelijke manier over architectuur te hebben. De promotie van architectuur in Belgisch-Limburg is de kerntaak van Architectuurwijzer. De stap naar de Euregio is bijgevolg klein.
Uit het verzamelen van de diverse onderzoeken blijkt dat de Euregio niet als een duidelijk definieerbare entiteit bestaat. Het begrip heeft een vluchtig karakter en past vooral in een creatie van regionale politiek en toerisme. Vandaar presenteert het cahier geen omvattende theorie over de grensstreek Maas-Rijn of een opsomming van haar eigenschappen, maar is het een verzameling van bijdragen (capita selecta) die elk vanuit een andere invalshoek het thema aftasten. De layout van dit cahier is een vertaling van de veelheid van gezichten die men de Euregio kan toedichten. Het boekje biedt met andere woorden geen coherent verhaal, maar het is een losse verzameling van bijdragen waarin de lezer zijn of haar weg zelf kan zoeken. Zo kan je de niet-alledaagse structuur van het cahier zien als metafoor voor het vluchtige, ongrijpbare karakter van de grensstreek Maas-Rijn.
Het cahier kan in twee richtingen worden gelezen: de kant ‘grensoverschrijdende visies’ is het belangrijkste deel met vijf bijdragen.
De bijdrage ‘grensverkenningen’ (p.3) van Oswald Devisch en An Jamers van het onderzoeksinstituut Arck is een dictionnaire raisonné van de inventarisatie van grensoverschijdende projecten in het grensgebied Vlaanderen-Nederland. Architectuurwijzer laat verder in deze publicatie twee architectenbureaus aan het woord die onderling sterk verschillen in aanpak: Office KGDVS en ZUS. Elk afzon- derlijk zijn zij in hun dagelijkse praktijk met grenzen en identiteit bezig. Het open- lijk engagement van ZUS (p.9) verschilt hemelsbreed van de haast autonome wij- ze waarop Office KGDVS (p.13) aan architectuur doet.
Verder is er een beknopt verslag van het colloquium ‘Cross-border urbanism in the Euregion Meuse-Rhine // facts, dreams and opportunities’ dat Architectuurwijzer organiseerde op 8 mei 2008 met onder meer een voorstelling van het project ‘Tracing Autism // wander-research in the Euregion Meuse-Rhine’ van Wim Cuyvers en zijn medewerkers van de Jan Van Eyck Academie van Maastricht (p.21).
Tot slot stelt Andra Croé, conservator Architectuur & Stedenbouw SCHUNK* Heerlen, de vraag of de Euregio een mooie metafoor is of een regio met toekomst (p.27).
De ‘andere’ kant van het cahier bestaat uit een visueel verslag van de ‘speeddate’ die Architectuurwijzer organiseerde op 2 december 2008. Tijdens deze avond werd aan acht sprekers gevraagd om aan de hand van 20 beelden in 20 seconden per beeld hun visie te geven omtrent de Euregio.
Dit cahier heeft zeker niet de ambitie om volledig te zijn. Het is een neerslag van de diverse initiatieven die Architectuurwijzer de afgelopen 2 jaar heeft genomen omtrent het gegeven Euregio. En door over de grens te kijken, hebben we ook gelijkgestemde zielen gevonden met gelijkaardige ambities omtrent architectuur en stedenbouw. Architectuurwijzer wil dit cahier dan ook inzetten als aanzet om ook de komende jaren het inhoudelijk debat omtrent de Euregio aan te wakkeren door middel van lezingen, debatten, workshops en studiereizen.
