Les Ouches is een huisvestingsproject in Genève dat twintig jaar geleden werd gerealiseerd door twee verschillende wooncoöperaties: Codha, die huisvesting voor gezinnen aanbiedt, en Ciguë, die zich specifiek richt op studenten. Het stuk grond waarop de twee woonvolumes zijn gebouwd, is door het kanton Genève, die eigenaar is, aan de twee coöperaties in erfpacht gegeven voor een periode van 99 jaar. “Als coöperaties zijn we dus eigenaar van de muren die we hebben gebouwd, maar niet van de grond”, verduidelijkt Aline Juon, verantwoordelijke voor de bouwprojecten bij Ciguë.

 

 

Ciguë werd opgericht in de jaren ‘80, op een moment dat er in Genève een enorm tekort was aan woningen, ook voor studenten. De initiatiefnemers wilden een vorm van studentenhuisvesting creëren die helemaal anders was dan wat er in die tijd bestond, zoals de religieuze studentenhostels of de dure studio’s op de private huurmarkt. “Ook de kraakbeweging was toen bezig met studentenhuisvesting”, vertelt Aline Juon, “maar die kraakpanden konden studenten in een precaire situatie brengen. Je kon elk moment uit je woning worden gezet.” Dankzij het coöperatieve model van Ciguë konden studenten vanaf 1986 onderdak krijgen van de stad Genève of van particuliere verhuurders aan de hand van tijdelijke huurovereenkomsten.

 

Voor en door studenten

Ciguë is een wooncoöperatie opgericht voor én door studenten. Bijna veertig jaar later zitten er nog steeds studenten in de raad van bestuur en de algemene vergadering en stemmen ze mee over alle belangrijke beslissingen die moeten worden genomen. Aline: “Er zijn drie algemene vergaderingen per jaar, waar de studenten hun mening kunnen geven over strategische beslissingen die een impact hebben op de toekomst van Ciguë. Ze kunnen ook worden verkozen voor de raad van bestuur en deelnemen aan verschillende werkgroepen of commissies die zich ontfermen over het beheer van de coöperatie. Daarnaast draagt elke bewoner-coöperant ook zijn steentje bij in het creëren van een aangenamere leefomgeving.”

 

 

Wat die leefomgeving betreft, is Les Ouches een uitzonderlijk project. Want behalve twintig studenten, wonen hier ook gewone gezinnen. Zorgt dat niet voor frictie? “Ik hoor alleen maar positieve dingen”, zegt Aline. “Er is net een interessante dynamiek tussen beiden.” Terwijl sommige gezinnen hier al twintig jaar wonen, is er langs de kant van de studenten logischerwijs een groter verloop. “In elk project van Ciguë zijn de bewoners per definitie passanten. Ze kunnen er enkel wonen zolang ze studeren, dus maximaal vijf à zes jaar. Die natuurlijke in- en uitstroom zorgt voor diversiteit en beweging in het gebouw.”

 

Levenshouding

De bijzondere dynamiek tussen de bewoners van Les Ouches wordt ook gestimuleerd door de architectuur. Op elke verdieping van de twee woonvolumes zijn er gemeenschappelijke balkons. Die moet je door om tot bij je eigen appartement te geraken, maar ze zijn ook een verlengstuk voor de buitenwereld. “Je ontmoet er je buren, leert ze beter kennen”, vertelt Aline. “En de balkons maken het daarnaast ook makkelijker om de gevels te verlevendigen met vegetatie. Over het algemeen blijkt het samen zorg dragen voor een plek, maar ook het delen van ruimtes, iets te zijn wat jongeren heel erg aanspreekt.”

 

 

Wonen als student in Les Ouches of een ander project van Ciguë omvat dan ook zoveel meer dan enkel een kamer huren in een woonblok. Je woont niet alleen in je eigen kamer, maar je deelt een keuken, woonkamer, andere gemeenschappelijke ruimtes… En dat is erg leerrijk. “Ook al ben je als student maar een paar jaar coöperant, het verandert je manier van denken, de manier waarop je in het leven staat”, besluit Aline. Het is dan ook geen toeval dat veel van de studenten die Ciguë hebben doorlopen, na hun studies lid worden van een andere coöperatie of zelfs hun eigen wooncoöperatie op poten zetten.

 

Architectuurwijzer bezocht Les Ouches tijdens de Cera Coop Tour naar Genève in oktober 2023.

 

Les Ouches

Adres  Chemin des Ouches 14-16 , Genève, Zwitserland
Architect  Hervé de Giovannini
Opdrachtgever  Codha & Ciguë
Programma  29 appartementen en collectieve ruimtes
Oplevering  2004

Tekst  Bertrand Lafontaine
Beelden  Michael Lombarts