Eén van de mooie realisaties uit de Oproep WinVorm is de renovatie van een verouderd gebouw tot een buitenschoolse kinderopvang in Kortemark. Het ontwerp komt van het Brusselse architectenbureau B-ILD.

Nadat de lokale vestiging van het gemeenschapsonderwijs was gesloten, wou de gemeente Kortemark het oude betonnen prefab paviljoen vervangen door een doorgedreven duurzame nieuwbouw. Om een juist en kwalitatief antwoord te vinden schreef ze een architectuurwedstrijd uit binnen de WinVorm (West-Vlaanderen in Vorm) procedure. Voor kleinere projecten, zoals deze, hoeft de ontwerper enkel maar zijn portfolio en visie op de opdracht te presenteren. B-ILD benadrukte toen al dat het interessant zou kunnen zijn om de bestaande structuur te behouden. Sloop- en grondwerken konden zo tot een absoluut minimum beperkt blijven en er hoefde minder materiaal aangevoerd te worden op de werf, wat de duurzaamheid van de BKO zou bevorderen.

In eerste instantie werd deze reflex enkel ingegeven door het gezond verstand, maar na een gedetailleerde studie van verschillende scenario’s en hun kostprijs bleek renovatie in dit geval zelfs goedkoper dan nieuwbouw. Dat maakte budget vrij voor bijvoorbeeld een kwalitatieve interieurafwerking. Iets wat anders moeilijk binnen budget had gepast. Kelly Hendriks vertelt: “Natuurlijk was dat voor ons als architect een minder goede strategie. Nieuwbouw vergt minder tijd en inspanning dan een renovatie. Maar wij geloven dat dit de juiste strategie was. Juist omdat in de Open Oproep en de Oproep WinVorm de erelonen wat hoger liggen dan gebruikelijk is er meer ruimte om beredeneerde antwoorden op de behoefte en de vraag van de opdrachtgever en de maatschappij te formuleren, en zo kwaliteits- en betekenisvolle architectuur te maken. Dat we de tijdsbesteding per project bij B-ILD zeer goed monitoren, maakt dat we er financieel aan uit gekomen zijn.”

 

 

Binnen het heldere rechthoekige betonnen casco wordt een zeshoekig houten volume opgetrokken. Hierin worden alle dienstruimtes van de kinderopvang verzameld. Tegelijkertijd is het ook een akoestische buffer tussen de speelzones links en rechts en de huiswerkruimte achteraan. Vanuit de keuken (in de centrale zeshoek) kunnen de opvoeders de kinderen door binnenvensters in de gaten houden.

Buiten zijn organiserende en controlerende rol, zorgt het centrale volume ook voor een huiselijke, vrije en rustgevende inrichting. Door de compacte organisatie zijn er geen lange gangen nodig. Alles loopt in elkaar over maar is toch afgescheiden. Binnen de rechthoek zorgt de zeshoek voor continue veranderende perspectieven. Houten nissen bieden warmte en geborgenheid en zijn een plaats waar de kinderen even kunnen ontsnappen aan het gezag.

 

 

De huiselijke sfeer – die zo belangrijk is om de kinderen zich thuis te laten voelen in een omgeving die niet helemaal die van hen is – komt daarnaast ook door de rode vloer, het warme hout van de zeshoek, de zichtbare betonnen balken, de wit gepleisterde wanden en het overvloedige licht en zicht op de groene omgeving.

Aan de buitenkant lijkt er iets heel anders aan de hand. De strak geritmeerde gevel, met diepliggende ramen en deuren, maakt het gebouw herkenbaar als ‘instituut’ in het dorpsweefsel. Door de witte geglazuurde gevelsteen krijgt het een abstract karakter en verdwijnt soms zelfs tegen de grijswitte lucht. Er werd bewust gekozen om de verharde speelplaats beperkt in oppervlakte te houden. Ze heeft precies dezelfde oppervlakte als het gebouw en ligt er aan de achterzijde direct tegenaan. De tuin wordt avontuurlijk ingericht met tunnels, hoekjes, speelvelden, bossen en fruitbomen.

 

 

Omdat Kelly Hendriks opgroeide tussen de ruilverkavelingen en mijncités van Noord-Limburg is ze zich zeer bewust dat context en samenleving maakbaar zijn. Wij kunnen zelf beslissen wat we duurzaam vinden en op welke manier we samen willen leven. Voor dezelfde opdrachtgever, schuin tegenover het BKO, is B-ILD nu een nieuwe judo- en danszaal aan het ontwerpen. De vraag om een nieuw paviljoen op te richten aan de rand van de sportvelden hebben ze naar hun hand gezet door een rechthoekig volume tegen het naastgelegen ontmoetingscentrum te zetten. Zo kunnen onder andere de foyer en het sanitair gedeeld worden en is de voetafdruk (letterlijk) beperkt.

Joep Gosen

03/11/2020

Buitenschoolse Kinderopvang

Adres  Ichtegemstraat 15, 8610 Kortemark
Architect  B-ILD
Opdrachtgever  Gemeente Kortemark via de WinVorm procedure
Oplevering  2018

Foto’s  Jeroen Verrecht
Tekeningen  B-ILD

 

Bekijk de lezing van B-ILD, op 8 oktober 2020 in C-mine:

 

De Oproep Winvorm werd in het leven geroepen om West-Vlaamse overheden te ondersteunen bij de selectie van goede ontwerpers en ontwerpteams. Het initiatief helpt openbare besturen die op zoek zijn naar architecturale, landschappelijke en ruimtelijke kwaliteit. Meer over de werking van WinVorm wordt uitgelegd in een korte reportage door Focus & WTV.

Meer over ons traject rond ruimtelijke kwaliteit vind je op architectuurwijzer.be/kwaliteit/