Sinds WO I besteedt de stad Wenen veel aandacht en geld aan kwalitatief én betaalbaar wonen in de stad. In de jaren ’80 richtte de stad een wohnfonds_wien op, dat gronden in eigendom heeft en uitbesteedt aan maatschappelijke ontwikkelaars. De stad spendeert jaarlijks 600 miljoen euro aan zowel renovatie als nieuwbouw in sociale huisvesting. De toekenning van een perceel aan een ontwikkelaar gebeurt wel onder strikte kwalitatieve voorwaarden. Elke initiatiefnemer moet een jury overtuigen van de sociale duurzaamheid, de economische haalbaarheid, de ecologie en de open ruimte van zijn project. Ook interculturele samenhang is meer en meer een belangrijk aandachtspunt.
In een architectuurwedstrijd op het stedelijk ontwikkelingsgebied Nordbahnhof heeft de lokale architect Werner Neuwirth – samen met de non-profit woningbouwcorporatie Neues Leben – bewust gekozen om samen te werken met twee buitenlandse architecten. Zo zet hij al tijdens het proces in op interculturaliteit. Het Wohnpark PaN (Partner of all Nations) is opgevat als drie bijzondere gebouwen met elk een eigen identiteit, apart ontworpen door architecten uit drie verschillende landen – Zwitserland, Groot-Brittannië en Oostenrijk. Het betreft een samenwerking tussen von Ballmoos Krucker Architekten (Haus 1, Zwitserland), Sergison Bates architects (Haus 2, Groot-Brittanië) en Werner Neuwirth zelf (Haus 3).
Hoewel de drie gebouwen vrijstaand zijn, vormen ze een samenhangend geheel door hun korte afstand tot elkaar en de verharde pleinruimte ertussen. Om de samenhang te versterken hebben de architecten gewerkt met een aantal basisafspraken. Het betreft drie compacte volumes, zonder uitstekende terrassen of erkers. Elk gebouw heeft wel twee afgeschuinde hoeken, wat de compositie zachter maakt. De plint van elk gebouw is sterk benadrukt met een betonstructuur en een bijzondere loggia aan de inkom. Meest opvallend is de dikke stucco-afwerking in eenzelfde groengrijze kleur voor de drie gebouwen.
In totaal zijn hier 93 appartementen voorzien, die variëren in grootte tussen 43 tot 133 m2. De gebouwen bestaan uit 7 tot 10 verdiepingen, die op hun beurt variëren in hoogte. Sommige appartementen hebben slaapkamers met een laag plafond en woonkamers met een plafondhoogte van 3 tot 5 meter. Naast twee kantoorunits en een kinderdagverblijf zijn er ook gemeenschappelijke ruimtes: speeltuin voor kinderen, salon, muziekkamer, polyvalente ruimte, fietsen- en kinderwagenstalling, terrassen en loggia’s.
In tegenstelling tot andere collectieve of coöperatieve woningbouwprojecten, heeft de opdrachtgever er hier voor gekozen om de toekomstige bewoners niet te betrekken in het ontwerp- en bouwproces. Nadat de bewoners zijn ingetrokken, zijn er wel wekelijkse workshops doorgegaan gedurende een half jaar. Tijdens deze workshops heeft de groep elkaar leren kennen, en samen beslist over het gebruik van de gemeenschappelijke ruimtes. Zo is een interessante groep van 20 verschillende nationaliteiten ontstaan.
Bekijk hier de video die Melanie Hollaus maakte over PaN Wohnpark.
PaN Wohnpark, Wenen
Architecten Werner Neuwirth, von Ballmoos Krucker Architekten, Sergison Bates architects
Adres Ernst-Melichor-Gasse 11, 1020 Wien, Österreich
Type appartementen
Oplevering 2013
Prijzen Oostenrijkse Bauherrenpreis 2014 & nominatie EUmiesaward 19
Meer Weense architectuur tijdens de AW architectuurreis 18-21 oktober 2018.
Tekst Peggy Totté
Foto Stefan Müller, Karoline Mayer
26 juni 2018
