Codha is een Zwitserse wooncoöperatie die in 1994 is opgericht en projecten ontwikkelt in het kanton Genève, La Côte, Lausanne en Haute-Savoie. Sinds 2010 ontwikkelt de coöperatie zogenaamde ‘ecowijkprojecten’. Een van de meest recente en in het oog springende is Ecoquartier Jonction, een project in het centrum van Genève met 115 woningen, waarvan een deel – via subsidies – worden verhuurd aan een sociaal tarief. “Maar je kan niet zien wie in een sociale flat woont en wie in een gewone”, verduidelijkt Eric Rossiaud, directeur en medeoprichter van Codha. “Alle woningen zitten door elkaar.” Minstens even bijzonder aan het project is het grote aantal gemeenschappelijke ruimtes: gastenkamers, ateliers, repetitieruimte, wasserette en zelfs een aantal kamers specifiek voor tieners. Ten slotte is er ook het dak, dat integraal toegankelijk is voor de bewoners en voorzien van zit- en ligruimte alsook een moestuin van 700m2.

 

 

Eric Rossiaud gidst ons doorheen de geschiedenis van de plek: “Aanvankelijk waren hier de industriële diensten van de stad Genève gevestigd, waaronder een gasfabriek. Die ontplofte rond de eeuwwisseling, wat toen veel schade veroorzaakte aan de grond. Maar de fabriek werd heropgebouwd en bleef in gebruik tot de jaren ‘90.” Vanaf 1996 groeide de site onder de naam Artamis uit tot het middelpunt van de alternatieve cultuurscene van Genève, met bars, concertzalen, bioscopen en restaurants. Tot Artamis en alle culturele initiatieven plaats moesten ruimen voor dit woonproject. “Maar we hebben met Codha hulde willen brengen aan het culturele verleden van deze plek”, vertelt Eric, “in de eerste plaats door onze bijzondere aandacht aan de voorzieningen op de begane grond.”

 

Geest van Artamis

Concreet maakte Codha bij aanvang van het project een masterplan voor het gelijkvloers. Daarin was 5.000m2 voorzien voor bedrijfsruimte. “We hebben eerst de concepten bedacht en daarna de mensen gezocht om die concepten mee in te vullen”, aldus Eric. Behalve het hoofdkantoor van de wooncoöperatie zelf, is op de gelijkvloerse verdieping van het gebouw een restaurantgedeelte ondergebracht, een zorghoek, fietsherstelplaats, kruidenierszaak en een grote brasserie met daaronder een concertzaal. “Daarnaast is er een tentoonstellingsruimte voor hedendaagse kunst en een kleine muziekstudio”, vult Eric aan. “Met al die culturele voorzieningen, bars en bistro’s hebben we geprobeerd om de geest van Artamis in de mate van het mogelijke te bewaren.”

 

 

De aanwezigheid van een concertzaal, muziekstudio en een tentoonstellingsruimte: het maakt van Ecoquartier Jonction een bescheiden culturele hotspot. Maar wat maakt het ook een ecowijk? Eric: “Het is een wijk met respect voor de natuur, met respect voor de mens, met de hoogste energieprestaties, bedrijven zonder winstoogmerk of met een sociale roeping. En dat alles middenin het stadscentrum.” Ook op het vlak van mobiliteit, maakte Codha duidelijke keuzes. “Om te beginnen is het hier een autovrije buurt. En het gebouw is dag en nacht volledig doorwaadbaar voor voetgangers en fietsers”, vervolgt Eric. “En daarnaast hebben we een eigen autodeelsysteem op poten gezet: Codhality. Gemiddeld delen nu ongeveer zeven huishoudens één auto, wat de parkeerdruk aanzienlijk heeft doen afnemen.”

 

100% hernieuwbaar

Op vlak van energie voldoet Ecoquartier Jonction aan het strenge Zwitserse label Minergie-P. “Dit is een gebouw met een minimum aan energieverlies. Het is opgetrokken uit gezonde, herbruikbare materialen”, vertelt Eric. “En het wordt verwarmd via een stadsverwarmingssysteem dat water uit de naburige Rhône haalt. We zijn dus 100% hernieuwbaar.” Om die reden was het ook niet nodig om zonnepanelen te plaatsen op het dak van het gebouw en kan die ruimte integraal worden gebruikt voor ontspanning, ontmoeting en stadslandbouw. “We hadden fotovoltaïsche cellen kunnen plaatsen. Maar die zouden overbodig zijn geweest.”

 

 

Eric Rossiaud vertelt met trots over zijn Ecoquartier, een project waar hij bij de oprichting van Codha – nu exact 30 jaar geleden – nooit van had durven dromen. “Toen we Codha oprichtten in 1994, waren we met acht. Nu tellen we 6200 coöperanten en beheren we met een staf van 25 medewerkers 800 woningen, met op dit moment nog eens hetzelfde aantal woningen in aanbouw.” Toen Ecoquartier Jonction werd opgeleverd in 2018, na een constructieperiode van vijf jaar en een prijskaartje van 62 miljoen Zwitserse frank, was het met voorsprong het grootste project van Codha. “Dat is het even gebleven, maar niet zo heel lang”, zegt Eric. “Zowel in Nyon als in Les Vergers – een nieuwe ecowijk in de gemeente Meyrin (waar o.a. het CERN is gevestigd) – hebben we 130 woningen gerealiseerd. En er staan nog grotere projecten in de steigers.”

 

Woonmodel met toekomst

Met een veelvoud aan nieuwe woningen aan betaalbare huurprijzen en gestoeld op nog verder doorgedreven ecologische principes, kijkt Eric de toekomst van Codha en het coöperatief wonen in Genève bijzonder positief tegemoet: “Op dit moment hebben 5% van de inwoners van deze stad woonzekerheid dankzij het coöperatief model. Dat aandeel hopen we binnen afzienbare tijd te verdubbelen.” Als die woonzekerheid zich dan ook nog eens vertaald ziet in meer architecturaal hoogwaardige projecten zoals Ecoquartier Jonction, dan ziet het er goed uit voor de Zwitserse stad aan de Rhône.

 

Architectuurwijzer bezocht Ecoquartier Jonction tijdens de Cera Coop Tour naar Genève in oktober 2023.

 

Ecoquartier Jonction

Adres Chemin du 23-Août 1-3-5, 1205 Genève, Zwitserland
Architect Dreier Frenzel
Opdrachtgever Codha
Programma 115 appartementen met handelsruimte en collectieve voorzieningen
Oplevering 2018

Tekst Bertrand Lafontaine
Beelden Michael Lombarts