Studiemiddag – De toekomst van het appartementsgebouw

Lieve Drooghmans 8 december 2024

In de expo ‘Hier wil ik wonen!’ toont Architectuurwijzer hoe wooncoöperaties in binnen- en buitenland garant staan voor traditionele en innovatieve appartementsgebouwen met een hoge woonkwaliteit. Hiermee worden zowel de troeven van het coöperatief woonmodel als van het appartementsgebouw in de verf gezet. De expo vormt de aanleiding om vanuit Architectuurwijzer en Cera een studiemiddag te organiseren over de toekomst van appartementsgebouwen in Vlaanderen.

Sinds 20 jaar zijn er steeds meer appartementen ontwikkeld, zowel in steden als gemeenten. Dit zorgt voor veel knowhow op vlak van bouwen, architectuur en projectontwikkeling, maar er zijn ook nog belangrijke uitdagingen. Hiervan vormt de energietransitie en renovatieopgave in de oudere appartementsgebouwen – beheerd door een Vereniging van Mede-Eigenaars – wellicht de grootste uitdaging. Hoe kunnen we deze opgave vandaag op een betaalbare, efficiënte en inclusieve manier aanpakken binnen de private, versnipperde eigendomsstructuren? Wat kunnen we hieruit leren voor de toekomst? Kan een coöperatief model hiertoe bijdragen, op korte en lange termijn? En kunnen we verder denken dan het appartementsgebouw?

Tijdens deze studiemiddag stelt Hanne Mangelschots (Architecture Workroom Brussels) eerst de bredere opgave voor de verduurzaming van appartementsgebouwen in Vlaanderen op scherp. Vervolgens brengt zij een pleidooi om appartementsgebouwen te beschouwen als de ‘locomotieven’ van een energetische transformatie in grotere wijken, in samenwerking met een energiecoöperatie. Aansluitend pitchen architecten Tim Vekemans (RE-ST architecten) en Tomas Ooms (Studio Tuin en Wereld) hun ideeën over een ‘coöperatieve’ renovatiestrategie aan de hand van concrete oefeningen op bestaande appartementsgebouwen. Hiermee komt de diversiteit van het coöperatieve ondernemingsmodel in beeld, gaande van een burgercoöperatie op initiatief van bewoners, over een energiecoöperatie op wijkniveau, tot een multistakeholdercoöperatie op initiatief van een architect en aannemer.

Vervolgens geeft antropoloog Ruth Soenen (Simply Community) inzicht in het leven van appartementsbewoners in Vlaanderen en hun bezorgdheden over grotere renovatiewerken in hun gebouw. Zij schetst een genuanceerd en realistisch beeld van bewoners met een verschillend perspectief op wonen, energie, financiën, samenleven … en denkt van hieruit na over de ideale randvoorwaarden voor een coöperatief appartementsgebouw.

Tot slot gaan Peggy Totté (Architectuurwijzer) en Lieve Jacobs (Cera) in gesprek met deze experten over de troeven en de valkuilen van het coöperatief model. Kunnen de coöperaties effectief bijdragen tot de energietransitie en de bijhorende renovatiewerken in onze bestaande appartementsgebouwen? Of moeten we voortaan pleiten voor een wooncoöperatie in elk volgend appartementsgebouw? En wat betekent dit voor toekomstige appartementsbewoners?

Programma
13u00 Rondleiding op expo ‘Hier wil ik wonen!’ of bezoek met audiogids
14u00 Intro – Peggy Totté, Architectuurwijzer
14u10 Hanne Mangelschots, Architecture Workroom Brussels – Appartementsblokken als ‘locomotieven’ van energetische renovatie?
14u30 Tomas Ooms, Studio Tuin en Wereld – Een wooncoöperatie in de Scandinaviablokken te Gent?
14u50 Tim Vekemans, RE-ST architecten – Een multistakeholdercoöperatie op initiatief van architect en aannemer
15u10 Ruth Soenen – Het leven zoals het is in de appartementen
15u40 Pauze
16u15 Debat over de toekomst van het appartementsgebouw, onder leiding van Peggy Totté en Lieve Jacobs
17u15 Einde

Praktisch
Studiemiddag ‘De toekomst van het appartementsgebouw’
Donderdag 27 maart 2025, 13u – 17u15
C-mine Genk
Tickets te koop via C-mine.